In this substudy, Catharina van Oostveen, Hester Vermeulen and PhD candidate Julia van Kraaij examine the effectiveness of differentiated practice on staff and patient outcomes. They are also looking at the role that nurses’ working environment plays in the realisation of differentiated practice. This should provide knowledge about the optimum mix of tasks, and the environment in which nurses like to work and are able to provide good care. The FD Tool is an instrument that provides hospitals with insight into the effects of differentiated practice and is an important source of data.
Catharina van Oostveen
Since the beginning of her career, Catharina van Oostveen has been involved with optimising nursing care. First as a nurse and also later during her PhD candidacy, in which she specialised in various models for matching the supply and demand of care, the working environment of nurses, and leadership. She is a senior adviser and principal investigator at the Spaarne Gasthuis, and works as a University lecturer at the Erasmus School of Health Policy & Management. As a member of the board, she is actively involved with the Dutch professional nurses Organisation (V&VN) and the Dutch association of medical teaching hospitals, the STZ.
Hester Vermeulen
Hester Vermeulen is Professor of Nursing Science at Radboud University and Radboud UMC in Nijmegen, and Chair of the RN2Blend research group. She is a nurse and a clinical epidemiologist. She is also deputy director of the Quality and Safety Master’s degree programme at the NFU (Netherlands Federation of University Medical Centers), Chair of the scientific board of nursing at the Dutch professional nurses organisation V&VN, and a member of the Central Committee on Research Involving Human Subjects at the Dutch Ministry of Health, Welfare and Sport. She is also affiliated with various committees of the ZonMw (The Netherlands Organisation for Health Research and Development), and, on behalf of V&VN, with various major programmes including Outcome-Based Healthcare and Care Evaluation and Appropriate Use (ZE&GG).
Julia van Kraaij
Julia van Kraaij completed her higher professional education in nursing in 2015. She has also almost completed her training as a business administrator and has a Master’s degree in Communication, Health and Life Sciences. Since 2019 she has been affiliated with the RN2Blend research group as a PhD candidate from the Department of IQ Healthcare at Radboud University Medical Center.
Publicaties
Wetenschappelijke publicaties
- Van Kraaij, J., Lalleman, P., Walravens, A., & Van Oostveen, C. (2021a). Differentiated nursing practice as a catalyst for transformations in nursing: A multiphase qualitative interview study. Journal Of Advanced Nursing, 78(1), 165–175.
- Van Kraaij, J., Veenstra, M., Stalpers, D., Schoonhoven, L., Vermeulen, H., & Van Oostveen, C. (2023a). Uniformity along the way: A scoping review on characteristics of nurse education programs worldwide. Nurse Education Today, 120, 105646. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2022.105646
- Latzke, M., Van Der Heijden, B., Latzke, M., Van Der Heijden, B., Akkermans, J., Au, W. C., Beigi, M., Fox, M. L., Kainrath, S., Latzke, M., Mahoney, C. B., Shirmohammadi, M., Stummer, H., Van Der Heijden, B., Van Kraaij, J., Van Oostveen, C., & Vermeulen, H. (2022). Sustainable Careers in Nursing: Focusing on Health, Happiness and Productivity. Proceedings - Academy Of Management, 2022(1). https://doi.org/10.5465/ambpp.2022.13833symposium
Publicaties in (vak)media
Samenvattingen, publicaties ingediend en in ontwikkling
- Validation of the Dutch version of the Nurses Clinical Reasoning Scale to evaluate nurses’ perception of clinical reasoning competence. Masterscriptie Bette Janssen, Verplegingswetenschap; 2021.
Influence of critical competencies, education and experience on nurses’ perceived quality of care: A structural equation modelling approach. Masterscriptie Juliette van Halst, Healthcare Management; 2021.
Frontline nurses’ clinical leadership as a vehicle for nurse-physician collaboration; a cross-sectional study; Masterscriptie Laura Effendi, Master Evidence-based Practice in Healthcare, 2023
Nursing skill mix in Dutch hospitals: a longitudinal study on the association with nurse-perceived quality of care. Masterscriptie Melissa van de Wetering, Verplegingswetenschap; 2024. Publicatie in ontwikkeling
Performance measurement for nurses: a bridge too far. Masterscriptie Hildeline Kuijzer, Verplegingswetenschap; 2021.
Catharina van Oostveen en Anne Eskes. Clinical leadership behaviours of nurses: Psychometric properties and survey findings. Publicatie in ontwikkeling
Julia van Kraaij, Frits van Merode, Emma Lenssen, Hester Vermeulen en Catharina van Oostveen. Flexibility is demanded of nurses to compensate for organisations’ inflexibility: a qualitative study on nursing work in complex organisations. Publicatie ingediend.
Julia van Kraaij, Lotte Spruijt-Bentvelzen, Famke van Lieshout, Hester Vermeulen en Catharina van Oostveen. Navigating uncertainties for promoting nurse-led changes in work environments: a participatory action research. In publicatie.
Julia van Kraaij, Neeltje de Vries, Hanna Wessel, Hester Vermeulen en Catharina van Oostveen. Enhancing Work Environments and Reducing Turnover Intentions: The Impact of Differentiated Nursing Practice Strategies in Dutch Hospitals. Publicatie ingediend.
RN2Blend TV: Recept voor een gezonde werkomgeving
Wat is het recept voor een gezonde werkomgeving voor verpleegkundigen? Over die vraag bogen onderzoekers Catharina van Oostveen en Julia van Kraaij zich op 8 december 2020 tijdens de vijfde aflevering van RN2Blend TV.
Q&A - Recept voor een gezonde werkomgeving
Wat beschouwen jullie als gezond (in het kader van de werkomgeving)?
Een gezonde werkomgeving is een werkomgeving die leidt tot goede uitkomsten voor zowel medewerkers als patiënten. Verschillende factoren zijn van invloed op hoe ‘gezond’ de werkomgeving is. Hebben verpleegkundigen de ruimte om zich te ontwikkelen? Hebben zij invloed op de manier waarop ze hun vak vormgeven? Is er een cultuur van continu leren en verbeteren? Werken verpleegkundigen samen met voldoende goedopgeleide collega’s en verloopt de samenwerking met andere disciplines goed? Investeren in een gezonde werkomgeving zorgt ervoor dat verpleegkundigen met plezier hun werk kunnen doen en minder vaak het vak verlaten. En de kwaliteit van zorg voor de patiënt gaat erdoor omhoog.
Hoe kom je als verpleegkundige op voor een gezonde(re) werkomgeving?
Elke verpleegkundige kan het initiatief nemen om de eigen werkomgeving te verbeteren. Dit heeft alles te maken met verpleegkundig leiderschap. In het boek Verpleegkundig leiderschap van Hester Vermeulen et al. gaat verpleegkundig leiderschap over het "samen met collega’s van eigen en andere disciplines én met patiënten en familie werken aan waardevolle zorg, passend bij de situatie. Verpleegkundig leiderschap hoort bij het dagelijks werk, waarbij verpleegkundigen invloed uitoefenen op zowel de zorg dichtbij de patiënt als de strategische richting van de zorgorganisatie en daarbuiten".
Verpleegkundigen kunnen leiderschap inzetten om verbeteringen te initiëren, bijvoorbeeld door eerst de eigen werkomgeving te analyseren en vervolgens interventies in te zetten. Of het initiatief te nemen om met hun leidinggevende in gesprek te gaan over verbeteringen en collega’s hierin mee te nemen.
Is de manier waarop verpleegkundigen met elkaar omgaan ook onderdeel van de werkomgeving?
Hoe teamleden met elkaar omgaan valt onder de sociale kant van de werkomgeving. Daarbij hoort ook de cultuur op een afdeling. Hoe verloopt de samenwerking, is er sprake van een teamgevoel? Is er een cultuur waarin verpleegkundigen op een prettige manier feedback aan elkaar geven, of voelen ze zich niet veilig om dit te doen?
Hoe maak ik tijd vrij voor andere zaken naast de directe patiëntenzorg, zoals me laten informeren over strategische ontwikkelingen en werken aan kwaliteitsverbetering?
Op de hoogte blijven van strategische ontwikkelingen binnen en buiten de organisatie kan op verschillende manieren. Het hoeft niet veel tijd te kosten. Verpleegkundigen kunnen zich bijvoorbeeld abonneren op nieuwsbrieven en vaktijdschriften en lid worden van de beroepsvereniging V&VN. Ze kunnen hun leidinggevenden bevragen over strategische doelstellingen van de organisatie en VAR-bijeenkomsten bijwonen. Leidinggevenden hebben hierin ook een belangrijke rol, door informatie over strategische ontwikkelingen te delen op de afdeling. Nog niet overal is een cultuur waarin dit standaard gebeurt. Terwijl je door verpleegkundigen te betrekken belangrijke input kunt ophalen en eerder draagvlak creëert voor veranderingen in de organisatie.
Ook voor kwaliteitsverbetering zou tijd en ruimte moeten zijn op de afdelingen waar verpleegkundigen werken. Dit kost tijd die niet aan de directe patiëntenzorg besteed kan worden. Maar het is een investering: werken aan kwaliteitsverbetering levert uiteindelijk doelmatigere zorg op.
Hoe kan het dat verpleegkundigen vaak positiever zijn over de eigen werkomgeving dan uit onderzoek naar voren komt?
Als mensen vragenlijsten invullen over de eigen werkomgeving komt daar vaak een positiever beeld uit naar voren dan wanneer buitenstaanders (bijvoorbeeld onderzoekers) naar diezelfde werkomgeving kijken. Dit komt doordat iedereen zijn eigen normen hanteert en niet altijd weet hoe het anders of beter kan. Door het delen van goede voorbeelden kunnen mensen de eigen situatie vergelijken met die van een ander. Dat kan inzichten opleveren over wat ze in de eigen werkomgeving kunnen verbeteren.
Wat is de rol van de (steeds mondigere) patiënt en diens naasten in de werkomgeving van verpleegkundigen?
De wensen en behoeften van patiënten hebben invloed op verpleegkundig werk. Ze bepalen hoe verpleegkundigen hun werk kunnen uitvoeren. Patiënten zijn de laatste jaren mondiger geworden, hebben complexere ziektebeelden en ingewikkeldere behandelingen nodig. Dat vraagt andere competenties van verpleegkundigen, zoals klinisch redeneren en coachingsvaardigheden om de patiënt te leren met de ziekte om te gaan en eigen regie te pakken.
Heeft de medisch specialist, als belangrijke samenwerkingspartner van verpleegkundigen, ook een rol bij het creëren van een gezonde werkomgeving voor verpleegkundigen?
Binnen ons deelonderzoek maken we door middel van actieonderzoek straks de vertaalslag met de praktijk. Samen met de afdelingen willen we een omgeving realiseren waarin verpleegkundigen graag werken en goede zorg kunnen leveren. Bij het creëren van een gezonde werkomgeving in de ziekenhuizen is het van belang om alle disciplines te betrekken. In welke mate je anderen betrekt hangt af van de focus van een project. Als er bijvoorbeeld problemen zijn rondom de samenwerking tussen verpleegkundigen en medisch specialisten, is dat iets om in gezamenlijkheid aan te pakken. Samenwerking beperkt zich niet tot afdelingsniveau. Verpleegkundigen en artsen zitten tegenwoordig ook samen aan de bestuurstafel. Als de samenwerking goed is, biedt dat kansen voor het verbeteren van de kwaliteit van zorg.
Een vraag of suggestie?
Heb je vragen over dit deelonderzoek of wil je in contact komen met de onderzoekers?
