Leren van het verleden

Een interactieve tijdlijn, podcastseries en toegankelijk geschreven verhalen. Onderzoeksresultaten terugkoppelen op een creatieve manier spreekt verpleegkundigen aan en brengt ziekenhuizen in beweging. De onderzoekers van deelstudie 2 'Leren van het verleden: functiedifferentiatie door de jaren heen' maken na 2 afgeronde casestudies de balans op.

"Er is veel gaande rondom verpleegkundige zorg in Nederland. Verpleegkundigen ervaren regelmatig een hoge werkdruk, die door COVID-19 alleen maar hoger is geworden. Het anders organiseren van verpleegkundig werk, met ruimte voor de kwaliteiten van alle verpleegkundigen, staat in veel zorginstellingen dan ook (hoog) op de agenda. Wij onderzoeken hoe zorginstellingen hiermee aan de slag zijn, wat dit hen kan opleveren en wat de gevolgen zijn voor de professionalisering van verpleegkundigen. We helpen de dialoog op gang in de ziekenhuizen: over de genomen stappen in het verleden, de huidige stand van zaken en logische vervolgstappen om het verpleegkundig beroep verder te ontwikkelen. Dit doen we door het opnemen van podcasts en het schrijven van een leergeschiedenis. We gebruiken hiervoor de learning history-methode*. Inmiddels hebben we 2 onderzoeken 
afgerond. 

Verpleegkundige van morgen

In het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem focuste ons onderzoek zich op het traject Verpleegkundige van morgen. Onder deze titel werkt Rijnstate aan het versterken van de verpleegkundige beroepsgroep en aan het verbeteren van de kwaliteit van verpleegkundige zorg. Teams gaan met elkaar op zoek naar hoe zij de zorg het beste kunnen inrichten. Met inzet van verschillende functies proberen zij optimaal gebruik te maken van ieders sterke kanten. 

De regie over dit proces ligt bij de teams, met een vaste procesbegeleider die ze hierbij ondersteunt. Dit lijkt een succesformule. Wij maakten hierover de podcastserie Nursing in the Spodcast. Hierin gaan verpleegkundigen met elkaar en met andere professionals uit het ziekenhuis de dialoog aan over de toekomst van het verpleegkundig vak. Ze spreken onder meer over verpleegkundig werk, werken als professional en hun ervaringen met gedifferentieerd werken, nu en in het verleden. Ze delen met ons hun visie op de toekomst, maar ook hun onzekerheden over de hobbels die nog genomen moeten worden. De podcastafleveringen zijn goed ontvangen en worden gebruikt om de dialoog over verpleegkundig werk aan te wakkeren. 

Verpleegkundig onderzoeker

In het Isala Ziekenhuis in Zwolle richtten wij onze blik op de verpleegkundig onderzoeker. Een functie die klinisch werk en wetenschappelijk onderzoek combineert. In Isala zijn inmiddels 7 verpleegkundig onderzoekers werkzaam. Hiermee zijn zij een voorloper in Nederland. De vraag was hoe dit verder uit te breiden en te bestendigen. Onder de titel Uniform en Onderzoek gingen wij met de verpleegkundig onderzoekers en andere betrokkenen in gesprek over het verleden, heden en de toekomst van deze gecombineerde functie. In 5 podcastafleveringen laten zij zien dat het realiseren van deze functie geen gemakkelijk traject is geweest. We spraken onder meer over het aantonen van de meerwaarde van verpleegkundig onderzoek en het pakken van je rol als verpleegkundig onderzoeker en hoe ingewikkeld dit soms is. Ook delen enthousiaste managers, verpleegkundigen, bestuurders en artsen hun visie op de toekomst.

Toekomst verpleegkundig beroep

Het werken met de learning history-methode laat ons zien dat verpleegkundigen hele goede ideeën hebben om de verpleegkundige zorg in de toekomst nog beter te maken. Deze ideeën worden niet altijd geuit of gehoord door iedereen in de organisatie. Als buitenstaanders is het gemakkelijker om deze ideeën boven tafel te krijgen en zichtbaar te maken. We hebben in de afgelopen periode ontzettend veel inspirerende gesprekken gevoerd met verpleegkundigen. Zij spraken in alle openheid en met passie over de toekomst van het verpleegkundig beroep. We hopen dit de komende twee jaar voort te mogen zetten." 

Pieterbas Lalleman, Dieke Martini en Hugo Schalkwijk

Onderzoekslijn 'Leren van het verleden - functiedifferentiatie door de jaren heen

In dit deelonderzoek staat de learning history-methode* centraal. Pieterbas Lalleman, Lisette Schoonhoven, Dieke Martini en Hugo Schalkwijk onderzoeken de gedifferentieerde inzet van verpleegkundigen, zowel in het verleden als in het heden. Ze brengen cruciale momenten uit de afgelopen 30 jaar in kaart en verbinden die aan de huidige ontwikkelopdracht van het verpleegkundig beroep in Nederland. Ze tekenen learning histories op binnen ziekenhuizen die al experimenteren met gedifferentieerd werken. 

Bekijk de pagina over de onderzoekslijn.

*De learning history-onderzoeksmethode richt zich op het organiseren van het collectieve geheugen binnen een organisatie en helpt innovatie en leren te stimuleren. Meerstemmigheid en het komen tot een gemeenschappelijk verhaal zijn hierbij van cruciaal belang. Het gemeenschappelijke verhaal in de vorm van podcasts en een geschreven tekst (de leer-geschiedenis) vormen de basis voor verdere gesprekken binnen en buiten het ziekenhuis om de ontwikkeling van gedifferentieerd werk van verpleegkundigen blijvend te stimuleren.

Digitaal magazine RN2Blend

Dit is een artikel uit het digitale magazine van RN2Blend dat in december 2021 verscheen. Het magazine staat vol met verhalen uit de praktijk, interviews met onderzoekers en praktische tips. Benieuwd naar de rest van de artikelen? Bekijk het magazine!