Je baan veranderen zonder van baan te veranderen

Samen met Martijn Felder gaf Dewi Stalpers op 12 april tijdens de Verenigingsbijeenkomst van V&VN een workshop over job crafting. Dat is ook een onderwerp binnen de RN2Blend-onderzoeken waar zij beiden aan werken. Stalpers: “Je kunt je baan veranderen zonder van baan te veranderen.”

Stalpers onderzoekt in deelonderzoek 4 hoe de inzetbaarheid van verpleegkundigen geoptimaliseerd kan worden en wat job crafting hierin kan betekenen. “Job crafting gaat over aanpassingen in je werk aanbrengen zodat het beter aansluit bij je eigen kwaliteiten en passies. Het begint er dus mee dat je zelf goed weet hoe dat er voor jou uitziet.’

Tijdens de workshop liet Stalpers de deelnemers actief meedenken over de eigen sterkte kanten en interesses. “De vraag is: wat doe je zo graag en goed dat je het meer in zou willen zetten? Dat levert vaak dingen op die mensen onbewust al vaker doen. Het begeleiden van studenten komt bijvoorbeeld geregeld voor. Een van de deelnemers vertelde dat infusen prikken haar goed ligt. Daar wordt ze door haar collega’s ook altijd om gevraagd.” In dit voorbeeld gebeurt job craften eigenlijk al informeel, maar door het te benoemen kan het ook worden geformaliseerd. Ze kan bijvoorbeeld afspreken met de leidinggevende dat zij bij de volgende bijscholing les geeft over infusen prikken.

Stalpers kent ook minder voor de hand liggende voorbeelden van sterke kanten en passies die verpleegkundigen inbrachten om hun baan aantrekkelijker te maken. “Een verpleegkundige hield veel van muziek en zij had tijdens corona een piano geregeld op de afdeling, om wat afleiding te bieden voor het gemis aan bezoek van naasten. Inmiddels is er een vast muziekproject op de afdeling. Of een verpleegkundige in de gehandicaptenzorg die erg van bakken houdt. Die heeft in overleg met de leidinggevende nu op vaste momenten tijd om taarten te bakken met de cliënten: een prima manier om hen sociaal emotionele begeleiding te bieden.”

Dat job craften meer werkplezier op kan leveren, zal niemand verbazen. “Maar”, zegt Stalpers ook: “Uit wetenschappelijke studies blijkt bovendien dat job crafting leidt tot betere patiëntuitkomsten. Mogelijk speelt het engaged zijn hierin een rol. De grotere betrokkenheid ‘landt’ ook in het deel van het werk dat vaak onopgemerkt blijft. En juist daarop richt socioloog Martijn Felder in deelonderzoek 1 de schijnwerper. Met etnografische methoden zoals observaties op de werkplek brengt hij in beeld hoe gedifferentieerd werken in de dagelijkse zorgpraktijk vorm krijgt.

Wat volgens Stalpers opvalt in haar kwantitatieve onderzoek én in de kwalitatieve studie van Felder: “Iedereen is voorstander van functiedifferentiatie. En zolang teamleden bezig zijn met hun eigen interesses zonder implicaties voor de rest van het team, dan juicht iedereen het toe. Maar als die implicaties er wel zijn, dan ontstaat er een ‘bloemlezing van uitdagingen’, zoals Martijn het treffend noemt: die gaan over functieprofielen en waar jij wel en niet van bent, of over het dwingende ritme van de afdeling waardoor je eigenlijk altijd aan moet staan. En het gaat ook over je uitspreken over dingen die raken aan het werk van anderen, zoals managers en artsen.”

Een van die uitdagingen is bovendien dat de interesses en passies van de individuele verpleegkundigen wellicht niet matchen met dat wat er nodig is op de werkvloer. “Bij mbo-opgeleide verpleegkundigen zien we in onderzoek geregeld de angst dat er taken worden afgenomen. Maar in ons onderzoek hebben we aan meer dan 300 verpleegkundigen een vragenlijst voorgelegd, waaruit zij mochten kiezen wat ze het liefste deden, en toen bleek dat mbo- en in service-opgeleiden over het algemeen andere voorkeurstaken hebben dan hbo-opgeleiden: de eerste groep kiest ze dichter bij de patiënt, de tweede kiest meer voor organisatorische en coachingstaken. Zo bestrijken ze samen een groot deel van het hele palet van wat nodig is.”

Meer weten over job craften voor verpleegkundigen? Dan is dit RN2Blend webinar een aanrader.

Tijdens kennisfestival BRUIS gaat Dewi Stalpers, samen met Marloes Veenstra en Anouk Brinkman, met deelnemers in gesprek over hoe zij hun sterke kanten en passies nog meer kunnen inzetten in het werk. De sessie is om 16:00 en 17:00 uur.