Verplegingswetenschapper Milou Steenbergen wil brug slaan tussen onderzoek en praktijk

Verpleegkundige en verplegingswetenschapper Milou Steenbergen combineert haar werk in de patiëntenzorg met het doen van onderzoek. In het UMC Utrecht zet ze zich er samen met collega’s voor in om onderzoek en innovatie een stevige plek te geven in de verpleegkundige praktijk. 

Steenbergen werkt binnen het project Toekomstbestendige Verpleegkunde van het UMC Utrecht aan het thema wetenschap en innovatie. "Daarin onderzoeken we hoe we inzichten uit de wetenschap en ervaringen uit de verpleegkundige praktijk meer met elkaar kunnen verbinden. Verpleegkundig onderzoek en patiëntenzorg lopen nu nog vaak langs elkaar heen, terwijl juist de combinatie heel waardevol is. Door de brug te slaan kun je direct inspelen op problemen die je in de praktijk tegenkomt. Je kunt er op een wetenschappelijke manier naar kijken en van daaruit oplossingen aandragen, zoals het implementeren van zorginnovaties."

Levensverlengende behandelingen

Tijdens haar master Verplegingswetenschappen leerde Steenbergen om wetenschappelijk onderzoek te doen en dit toe te passen in de verpleegkundige praktijk. "Mijn afstudeeronderzoek ging over morele spanningen van verpleegkundigen bij levensverlengende behandelingen. Waar artsen soms willen doorbehandelen, ervaren verpleegkundigen dat dit niet altijd de beste keuze is voor de patiënt. Die betrokkenheid bij levensverlengende behandelingen kan dan een onprettig gevoel geven voor verpleegkundigen. Het zou goed zijn om dit bespreekbaar te maken. Verpleegkundigen kunnen op dit vlak een belangrijke rol spelen in het leveren van passende zorg in de laatste levensfase, door goed te luisteren naar de patiënt en voor hem of haar op te komen in het gesprek met de arts."

Kritische vragen 

Steenbergen benadrukt dat elke verpleegkundige op een onderzoekende manier naar de zorg kan kijken. "Het gaat erom dat je nieuwsgierig bent en kritische vragen stelt. Waarom lever ik de zorg op deze manier, waar kan het beter? En hier vervolgens met collega’s het gesprek over aan te gaan." De combinatie van onderzoek doen en de zorg aan het bed maakt het werk van verpleegkundigen boeiender, vindt ze. "Ik ervaar meer uitdaging in mijn werk doordat ik beide kan doen. Het is heel afwisselend. De ene dag sta ik direct in de patiëntenzorg en de andere dag werk ik aan onderzoek of kwaliteitsverbetering. Ik ben ook nog lid van de VAR van het UMC Utrecht. Vanuit die rol houd ik mij onder andere bezig met verpleegkundige zeggenschap en positionering. Daarin maken we grote stappen."

Balans zoeken

Het is af en toe wel zoeken naar de juiste balans tussen al die verschillende rollen, merkt ze. “Zeker in tijden van personeelstekorten kan het bijvoorbeeld lastig zijn om tijd vrij te maken voor onderzoek. Werken aan kwaliteitsverbeteringen is natuurlijk juist van belang voor de patiënt, maar de meerwaarde is niet altijd direct zichtbaar. Het is dan extra belangrijk om te laten zien wat het oplevert wat je doet. Op de lange termijn kan het juist tijd opleveren en je houdt zo de kwaliteit van zorg hoog. Daar profiteert de patiënt van.” 

Gezamenlijk project

Het project Toekomstbestendige verpleegkunde duurt 4 jaar. "We zijn nu doelen aan het formuleren voor de komende periode. We kijken ook hoe we van succesvolle aanpakken in andere ziekenhuizen en umc’s kunnen leren. Hoe slaan zij de brug tussen onderzoek en praktijk? Tussentijdse resultaten koppelen we terug naar zowel bestuur als de werkvloer, en input halen we op bij onze achterban. Zo zorgen we dat het echt een gezamenlijk project wordt." 

Ervaringen uitwisselen

Ook is Steenbergen in het UMC Utrecht betrokken bij een platform voor verplegingswetenschappers waarin zij kennis en ervaringen uitwisselen. "We bespreken bijvoorbeeld hoe verplegingswetenschappers op de verschillende afdelingen invulling geven aan hun functie. De een houdt zich voornamelijk bezig met onderzoek, terwijl de ander vaker onderwijs geeft of collega’s coacht. We willen inzichtelijk maken wat we doen, zodat duidelijk is wat men van ons kan verwachten. Maar verschillen mogen er ook zijn, zodat we optimaal gebruik kunnen maken van de kwaliteiten en behoeften van de professionals."

Praktijkverhalen

In deze serie artikelen vertellen verpleegkundigen hoe zij vormgeven aan hun vak en de ontwikkelingen die daarin gaande zijn.