Terugblik congres: "Verpleegkundig werk gaat over zorg van nu én van morgen"

Verpleegkundig werk gaat over de zorg voor de patiënt van nu, maar ook over de zorg voor de patiënt van morgen. Hoe integreer je die werelden? En hoe maak je ruimte voor al die verschillende aspecten waaruit verpleegkundig werk bestaat? Daarover spraken deelnemers en onderzoekers tijdens deelsessie 1 van RN2Blend-congres Verpleegkundigen op stoom. Met papier en potlood gingen ze aan de slag om hun werk in beeld te brengen. Het leverde mooie tekeningen én levendige discussies op. 

Onzichtbaar werk van verpleegkundigen

Onderzoekers Catharina van Oostveen, Roland Bal en Martijn Felder introduceerden het thema en deelden inzichten uit hun onderzoek. “Het verpleegkundig vak is ontzettend divers, maar niet alles wat verpleegkundigen doen is zichtbaar. Tijdens de COVID-crisis waren de verpleegkundigen de helden aan het bed. Maar de organisatiekracht van verpleegkundigen kwam niet in beeld. Terwijl het de verpleegkundigen waren die in no time de corona-afdelingen inrichtten en de zorg coördineerden. In ons onderzoek willen we onder andere die verschillende aspecten van het beroep in beeld krijgen.”

Verpleegkundige als spin in het web

De verpleegkundige als spin in het web die op allerlei vlakken actief is en een divers palet aan taken bekleed: van patiëntenzorg tot beleid tot onderzoek. Zo zien veel deelnemers verpleegkundig werk, blijkt uit de tekeningen en de gesprekken. Ook de dilemma’s komen voorbij. Er blijkt bijvoorbeeld niet altijd ruimte om met de patiënt van morgen bezig te zijn. “We willen wel, maar we worden constant het primaire proces in getrokken”, zegt een deelnemer. “Het wordt niet altijd gewaardeerd als je achter je computer zit om aan een project te werken. Zeker als het heel druk is.” 

Accent ligt op primair proces

Kwaliteitswerk vindt veelal plaats buiten de afdeling, merkte ook Felder toen hij meeliep in ziekenhuizen. “Verpleegkundigen gaan letterlijk de klapdeuren door om elders aan projecten te werken. Er zijn ontzettend veel innovatieve ideeën, maar wat daar vervolgens mee gebeurt, komt niet altijd terug naar de afdeling. Daar ligt het accent op het primaire proces. Dat maakt het ook lastig om gedifferentieerd werken goed van de grond te krijgen.”

Cultuur op afdeling aanpakken

Een verpleegkundige vertelt dat ze die gescheiden werelden juist wel prettig vindt: “Door ergens anders te gaan zitten, kun je ongestoord werken. Je krijgt dan geen scheve blikken of de drang om toch je collega’s te gaan helpen.” Maar dan moet je toch wat aan de cultuur op de afdeling doen?, reageert een andere deelnemer. “Ervoor zorgen dat kwaliteitswerk wél zonder problemen op de afdeling kan plaatsvinden.” Ze ziet veel voordelen: “Je kunt dan makkelijker ideeën ophalen en innovaties terugbrengen naar de werkvloer. Het zou mooi zijn als er op de afdeling een plek is waar je makkelijk kunt binnenlopen om met elkaar ideeën uit te wisselen.”

Gescheiden werelden integreren

Hoe kunnen we 'gescheiden werelden' binnen verpleegkundig werk  - de patiëntenzorg en verpleegkundig onderzoek bijvoorbeeld  - meer integreren? Verschillende randvoorwaarden kunnen helpen, volgens de deelnemers. Zoals een stimulerende leidinggevende, die complimenten geeft als iemand achter z’n computer aan een project werkt. En zorg voor vaste terugkoppelmomenten, zoals tijdens de dagevaluatie. Een verpleegkundige en verplegingswetenschapper uit het Radboudumc vertelt hoe het haar lukt de verschillende aspecten van haar werk te combineren en dit ook zichtbaar maakt. Haar tip? “Dring jezelf af en toe op! Vertel je collega’s enthousiast over wat je buiten de klapdeuren doet. Dat leidt tot mooie gesprekken en verbinding.”