Hester Vermeulen in Arts en Auto: 'Aantonen wat we toevoegen'
Van A-verpleegkundige tot hoogleraar. De route die hoogleraar Verplegingswetenschap Hester Vermeulen in haar carrière aflegde, is nog niet zo gangbaar. Daar wil ze verandering in brengen, vertelt ze in een interview in Arts en Auto. Ze moedigt verpleegkundigen aan zich ook toe te leggen op onderzoek, onderwijs, bestuur of beleid.
De meeste verpleegkundigen staan volledig in dienst van het primaire proces, ziet Vermeulen. "Dat is belangrijk werk, maar het wordt overgewaardeerd. Voor een dokter is het ook niet goed om alleen maar poli te draaien, die geeft ook college of doet er onderzoek bij. Dat vinden we normaal, maar als een verpleegkundige dat wil of doet, gaan de wenkbrauwen omhoog." Dat merkte Vermeulen ook toen zij als verpleegkundige in de onderzoekswereld terechtkwam. "Als verpleegkundige is het not done om je hoofd boven het maaiveld uit te steken. Toen helemaal niet, en nog steeds heerst er wel een beetje een cultuur van ‘doe maar normaal’. Daar moeten we vanaf."
Kwaliteit en professionaliteit
De leerstoel van Vermeulen in het Radboudumc bestaat uit 2 grote onderzoekslijnen: kwaliteit en professionaliteit. "De lijn kwaliteit bestaat uit het onderbouwen van wat verpleegkundigen dagelijks doen, zodat we weten wat we wel en niet moeten doen. Professionaliteit bestaat uit het creëren van een positieve, innovatieve context, wat weer de kwaliteit ten goede komt. We moeten niet alleen kennis ontwikkelen; er is ook een werkomgeving nodig waarin verpleegkundigen innovaties omarmen. Een klimaat waarin ze dingen durven te zeggen, durven samen te werken, initiatieven durven te nemen, kortom: verpleegkundig leiderschap tonen."
Hiërarchie doorbreken
Academisering en professionalisering van het vak draagt eraan bij dat verpleegkundigen hun werk nóg beter kunnen doen, zegt Vermeulen. "Het helpt ook de hiërarchie te doorbreken, die in de zorg nog altijd groter is dan in het leger. Dat is niet mijn doel, maar wel een bijproduct van professionalisering. Als je elkaars taal spreekt, dan is er een basis om samen te werken vanuit gelijkwaardigheid." Al hoeven volgens haar niet alle verpleegkundigen hoogleraar te worden. "Nee, helemaal niet. Je kunt van alles doen. Van een MBA-opleiding volgen tot plaatsnemen in een raad of commissie. (…) Maar of je nu wel of geen onderzoek- of onderwijsambities hebt: laten we als verpleegkundigen trots zijn op elkaar en niet badinerend doen, want ieder draagt op zijn of haar manier iets bij. Er moet in elk geval de mogelijkheid zijn om je te blijven ontwikkelen."
Autonomie en perspectief
Om verpleegkundigen te boeien, moeten we beter voor het voetlicht brengen wat het vak inhoudt, vindt Vermeulen. "Dus weg met die beeldvorming over billen wassen. Om ze te binden en te behouden, is autonomie nodig. Een positief, veilig, innovatief, duurzaam werkklimaat. Perspectief ook: dat je kunt worden wat je wil."